Toen vorige zomer het nieuws uitbrak rond Google-ingenieur Blake Lemoine, die verklaarde dat het AI-taalmodel LaMDA waaraan hij werkte zelfbewust was, kende berichtgeving over AI een sterke piek. Het verhaal werd opgepikt door haast elk nieuwsmedium. Wat opviel naast de plotse interesse in AI is dat heel wat (foto)redacteuren opteerden om het nieuwsbericht te koppelen aan onrealistische, futuristische of zelfs angstaanjagende beelden.

Volgens het team achter ‘Better Images of AI’, dat onderzoek doet rond dit thema, heeft dit verschillende oorzaken. Zo is er een gebrek aan bewustzijn over de impact van dergelijke beelden. Maar er zijn vaak ook praktische oorzaken. AI, algoritmes, data, zijn onderwerpen die moeilijk te visualiseren zijn. Personen die niet vertrouwd zijn met het thema grijpen dan makkelijk terug naar stereotiepe stockafbeeldingen die in overvloed beschikbaar zijn in verschillende databanken. Ook tijdsdruk en het gebrek aan tastbare alternatieven speelt hierin een rol.

Apocalyptische beeldenstorm

De beeldkeuze is niet onschuldig. Beelden die machine-intelligentie in verband brengen met menselijke intelligentie scheppen onrealistische verwachtingen en geven een verkeerd beeld van de mogelijkheden van AI. Beelden die AI voorstellen als zelfbewuste robots verhullen dat ook technologie mensenwerk is en kunnen de aanwezigheid van robots suggereren waar die er niet is.

De afbeelding die je te zien krijgt wanneer je 'AI' intypt in Google Images

‘Better Images of AI’ wil nu ingaan tegen het dominante visuele discours. Het project werd drie jaar geleden opgestart door BBC, de nonprofitorganisatie We and AI en het Leverhulme Centre for the Future of Intelligence, en wordt ondersteund door een team van onderzoekers en ontwerpers. Het doel is een reeks visuele richtlijnen te bieden voor ontwerpers, journalisten, marketeers en iedereen die in zijn werk gebruik maakt van beeldmateriaal over AI. Die richtlijnen werden deze maand gebundeld in handige gids. Het team organiseerde ook workshops en een projectoproep om zelf op zoek te gaan naar goede afbeeldingen van AI. De resultaten kan je raadplegen (en gratis downloaden) in deze database, die regelmatig een update krijgt.

Do’s & Don’ts

Concreet: wat kan je doen om betere beelden te kiezen bij communicatie over AI? Te mijden zijn:

• Beelden die refereren aan populaire science fiction,

• Een stroom getallen die verwijzen naar data,

• Een blauwe achtergrond gecombineerd met een visualisatie,

• Witte robots,

• Personen in een maatpak tegen een blauwe achtergrond,

• Afbeeldingen van hersenen,

• Humanide robots die taken uitvoeren

• Een menselijke hand en een robothand

Het project beveelt aan dat makers rekening houden met de vele aspecten van AI, waaronder de sociale, economische en milieu-impact. Het is ook cruciaal om de mens centraal te stellen, de menselijke betrokkenheid bij AI te laten zien en een verscheidenheid aan mensen in de beelden op te nemen, waaronder vrouwen, gekleurde mensen en mensen met een handicap. Zo kan de visuele weergave van AI de diversiteit en brede maatschappelijke implicaties ervan weerspiegelen. Ook een evenwichtige beeldenkeuze wordt aanbevolen, dus geen onrealistische voorstelling of te negatieve focus bij visualisaties. Hieronder kan je enkele afbeeldingen zien uit de database van Better Images of AI:

Alle tips, de afbeeldingen en verder leesmateriaal over het thema vind je op de website van Better Images of AI.